بررسی فقهی احتکار در تجارت الکترونیک

Authors

امیرمحمد علیزاده دانش آموخته کارشناس ارشد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل.

علی اکبر ایزدی فرد استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

Abstract:

با گسترش تجارت الکترونیک در چند دهه اخیر، یکی از مسائل نوظهور در عرصه ارتباطات جهانی و فضای مجازی، احتکار در تجارت الکترونیک است. احتکار عبارت است از "حبس کالاهای ضروری عمومی به انتظار گرانی" که هرچند در فقه، دامنه آن به غلات اربعه و روغن خوراکی محصور شده است؛ اما "حبس و انبار کردن، احتیاجات ضروری عامه، قصد گرانی، در زمان کمبود کالا، ایجاد تنگی معیشت" از ملاک‌های تحقق آن به حساب می‌آید. حال این سؤال مطرح است که آیا احتکار الکترونیکی همان احتکار مصطلح فقهی است؟ حکم آن چیست؟ تحقق شرایط این نوع از احتکار چیست؟ آیا داده‌ها و اطلاعات، مال محسوب می‌شوند؟ مجازات کیفری در این نوع احتکار چیست؟ پژوهش حاضر نشان می‌دهد احتکار در فضای مجازی همانند احتکار در فضای مادی در صورت وجود شرایط و عناصر آن، تحقق پیدا می‌کند و محتکر، مرتکب فعل ممنوع و حرام شده، مجرم به حساب می‌آید. از این‌رو، حاکم اسلامی می‌تواند او را مجبور به فک فیلتر سامانه فروش، فعال‌سازی نرم‌افزارها، اشتراک‌گذاری داده‌ها و اطلاعات، پاسخگویی به درخواست‌های مشتریان و تنزیل قیمت کند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تطبیق خیارات فقهی در تجارت الکترونیک

دین اسلام در کنار تبیین اندیشهی دینی و مباحث کلامی و بیان ارزشها و اخلاقیات،به احکام تکلیفیو وضعیانسان نیز توجه کافی نموده است. از آنجا که یکی از مباحث مطرح در فقه اسلام، مبحث خیارات در معاملات بوده و امروزه اکثر معاملات در سطح دنیا به صورت الکترونیکی انجام میگیرد، از این رو نوشتار حاضر موضوع خیارات در تجارت الکترونیکی را مورد بررسی قرار داده و به این سوال پاسخ داده است؛ خیارات در فقه اسلامی...

full text

کاربرد خیارات در تجارت الکترونیک

یک قرارداد در فضای مجازی پس از برقراری ارتباط مؤثر تجاری و توافق کلی بین فروشنده و خریدار شکل میگیرد، در مسیر انعقاد قرارداد الکترونیکی، برخی از مسائل فقهی وحقوقی چون شیوه انحلال آن، که اصطلاحاً حقفسخ یا خیار نامیده میشود، مطرح میگردد. بنابراین صحبت از نظام قرارداد در بستر الکترونیک و اصلاح آن منوط است به پیادهسازی نظام گستردهترِ فقه اسلامی و اجرای حق خیارات، و تا زمانی که زیرساختهای فضای ...

full text

مدیریت و تجارت الکترونیک

در این یادداشت ضمن تعریفی از مفهوم تجارت الکترونیکی، مزایای استفاده از آن در تجارت جهانی و فرآیند کاربرد آن در معاملات تجاری توضیح داده خواهد شد و علل عدم گسترش این پدیده در کشورمان و راهکارهای پیشرفت در این زمینه ارائه خواهد شد. همچنین تجارت الکترونیک و شاخه‌های متعدد آن در قرن حاضر از ضروریات چشم ناپوشیدنی می‌باشد، بنابراین لازم است نخست موانع محیطی شناخته و اولویت‌بندی شوند سپس ضریب اهمیت هر...

full text

جذابیت وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک

در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر متغیرهای نمای سایت، پیمایش سایت، محتوی سایت، قابلیت اعتماد و متغیرهای فنی بر جذابیت وب سایت¬های تجارت الکترونیک پرداخته شد. پرسشنامه ای متشکل از 24 سوال به رؤیت جمعی از استادان رشته مدیریت و صاحبنظران رشته تجارت الکترونیک رسید و روایی آن اثبات شد. برای اثبات پایایی نیز پرسشنامه میان 35 نفر از نمونه آماری منتخب (مشتریان شرکت¬هایی که در زمینه وب سایت¬های تجارت الکترون...

full text